Buitenspelen in het zonnetje

Het boek behandelt de kenmerken van buitenspelen en de waarde die het heeft voor de ontwikkeling van kinderen. Ook komt aan de orde waarom goed buitenspelen op school en in de kinderopvang onmisbaar is geworden. Het boek geeft handreikingen om het speelaanbod en de begeleiding te verbeteren.

Buitenspelen in het zonnetje is overzichtelijk ingedeeld, zodat de lezer snel informatie kan vinden over het onderwerp dat zij zoekt. Het boek bestaat uit zes hoofdstukken die hieronder nader worden toegelicht.




Buitenspelen In Het Zonnetje | Het Boek

Hoofdstuk 1

Belang van buitenspelen voor jonge kinderen

We laten de specifieke kenmerken van buitenspelen zien en daarmee ook het belang om jonge kinderen hier ervaring mee op te laten doen. We geven aan waarom buitenspelen op school, de tussen- en buitenschoolse opvang en de kinderopvang steeds belangrijker wordt. We gaan hierbij uit van een aantal basisfactoren die van grote invloed zijn op de kwaliteit en het verloop van begeleide buitenspeelsituaties:

  • Het kind in ontwikkeling;
  • De buitenspeelomgeving;
  • De groeps- of klasgenoten;
  • De begeleider of leerkracht.

We hebben deze elementen ondergebracht in een interactiedriehoek, die we in dit
hoofdstuk bespreken.

Hoofdstuk 2

Het jonge kind in ontwikkeling

In dit hoofdstuk staat de ontwikkeling van het kind centraal, omdat het onderwijs uiteindelijk bedoeld is een optimale ontwikkeling van het kind te stimuleren. Er zijn algemene ontwikkelingslijnen die iedere leerkracht in het achterhoofd moet hebben. Maar ieder kind heeft ook een eigen aanleg en een eigen ontwikkelingsachtergrond; ieder kind is uniek. Kinderen verschillen onderling in leeftijd, ontwikkelingsniveau, interesse, tempo, sekse, karakter en ervaringen.

Dit heeft gevolgen voor:

  • De sociale contacten die kinderen hebben met andere kinderen;

  • De steun, bescherming en stimulans die kinderen van de leerkracht nodig hebben;

  • De manier waarop kinderen materialen en ruimte gebruiken.

Voor opvoeders is het – ook bij het buitenspelen – de opgave om ieder kind het
aanbod en de begeleiding te geven die aansluit bij zijn interesses en niveau en hem
helpt de volgende stap te zetten in zijn ontwikkeling.

Hoofdstuk 3

De speelplaats als krachtige leeromgeving

In dit hoofdstuk bespreken we de materiële omgeving. Het inrichten van een rijke speelplaats is niet gemakkelijk, omdat deze aan een aantal ogenschijnlijk tegengestelde eisen moet voldoen.

Een goede speelplaats moet:

  • Veiligheid bieden en uitdagend zijn;

  • Zucht naar avontuur bevredigen en geconcentreerd spel mogelijk maken;

  • Structuur bieden en veranderbaar zijn.

Hoe dan ook moet de speelplaats de plek zijn waar kinderen rijke ervaringen uit de eerste hand kunnen opdoen. In dit hoofdstuk behandelen we richtlijnen voor de inrichting van een goede en rijke speelplaats.

Hoofdstuk 4

Buitenspelen met andere kinderen

In dit hoofdstuk bespreken we de rol van de groeps- of klasgenoten. Kinderen leren veel van elkaar. Al spelend met elkaar leren ze hun eigen mogelijkheden kennen en nemen ze gedrag en vaardigheden van elkaar over. Het jonge kind is volop bezig zijn sociale vaardigheden te ontwikkelen en buiten wordt er voortdurend een appel gedaan op die vaardigheden.

Dit roept vragen op als:

  • Wat is de meerwaarde van samen spelen?

  • Welke posities kan een kind innemen bij het samenspel?

  • Hoe stimuleer je als leerkracht goed samenspel?

Hoofdstuk 5

De leerkracht

Dit hoofdstuk behandelt de rol van de leerkracht of begeleider. De kwaliteit van het onderwijs staat of valt met de leerkracht; ook op de speelplaats. Zij zorgt voor een rijke speel-leeromgeving, waarin kinderen een breed scala aan ervaringen kunnen opdoen. Maar zij begeleidt ook sociale processen en eventueel conflicten. Ze biedt veiligheid en is beschikbaar. Ze observeert wat er op de speelplaats gebeurt en probeert te begrijpen wat onderliggende motieven zijn. Ze plant nieuwe zinvolle activiteiten. Hierbij gebruikt ze haar kennis van de verschillende ontwikkelingsdomeinen als leidraad. Voor kinderen in risicosituaties heeft ze extra aandacht.

Al met al is dit een complexe rol, die het nodige vereist:

  • Veel kennis over ontwikkelingsgebieden;

  • Didactische vaardigheden om spel te kunnen stimuleren;

  • Invoelend vermogen om kinderen te kunnen begrijpen;

  • Creativiteit om steeds weer uitdagende speelsituaties aan te kunnen bieden.

Hoofdstuk 6

Buitenspelen in breder verband

In hoofdstuk 6 komt buitenspelen in breder verband aan de orde:

  • Hoe kunnen de verschillende instellingen voor educatie, zorg en opvang

  • Samenwerken op het gebied van buitenspelen?

  • Wat is de visie van de school op buitenspelen en hoe is buitenspelen schoolbreed georganiseerd?

  • Hoe vindt communicatie met de ouders plaats en hoe worden ouders bij hetbuitenspelen betrokken?

  • Wat is het beleid op het gebied van onderhoud en vernieuwing van de speelplaats?